Với ma trận QSPM, các nhà quản lý có thể đưa ra các quyết định chiến lược đúng đắn và minh bạch, từ đó giúp tăng cường sức cạnh tranh và phát triển doanh nghiệp. Vì thế, hiểu rõ về ma trận QSPM là vô cùng cần thiết để các tổ chức và cá nhân có thể áp dụng công cụ này một cách hiệu quả và thành công trong hoạt động kinh doanh của mình. Hãy cùng iGenZ tìm hiểu chi tiết về ma trận QSPM là gì thông qua bài viết sau đây.
Ma trận QSPM là gì?
Ma trận QSPM (Quantitative Strategic Planning Matrix) là một công cụ hoạch định chiến lược được sử dụng để đánh giá các chiến lược khả thi khác nhau, dựa trên các yếu tố thành công quan trọng (CSFs) của môi trường bên trong và bên ngoài doanh nghiệp. Ma trận QSPM giúp các nhà hoạch định chiến lược đưa ra quyết định khách quan về chiến lược nào trong số các chiến lược có khả năng thay thế là chiến lược hấp dẫn nhất và xứng đáng để doanh nghiệp theo đuổi nhằm thực hiện thành công các mục tiêu của mình.
Ma trận QSPM được xây dựng trên cơ sở các yếu tố thành công quan trọng (CSFs). CSFs là những yếu tố quan trọng nhất mà một doanh nghiệp cần phải thành công trong môi trường cạnh tranh. Các CSFs có thể được chia thành hai loại: CSFs bên trong, liên quan đến các điểm mạnh và điểm yếu của doanh nghiệp, và CSFs bên ngoài, liên quan đến các cơ hội và mối đe dọa của môi trường kinh doanh.
Ma trận QSPM là một công cụ hữu ích cho các nhà quản trị trong việc đưa ra quyết định chiến lược. Nó cung cấp một cách tiếp cận khách quan để đánh giá các chiến lược thay thế và giúp các nhà quản trị đưa ra quyết định sáng suốt nhất.
>>> Ma trận Ansoff là gì?
Dưới đây là một số ưu điểm và nhược điểm của ma trận QSPM:
Ưu điểm:
- Ma trận QSPM cung cấp một cách tiếp cận khách quan để đánh giá các chiến lược thay thế.
- Nó giúp các nhà quản trị xem xét cả các yếu tố bên trong và bên ngoài trong việc đưa ra quyết định chiến lược.
- Nó có thể được sử dụng để đánh giá các chiến lược ở nhiều cấp độ khác nhau, từ cấp độ công ty đến cấp độ chức năng.
Nhược điểm:
- Ma trận QSPM có thể đòi hỏi nhiều thời gian và công sức để xây dựng và sử dụng.
- Nó phụ thuộc vào việc xác định chính xác các CSFs.
- Nó có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố chủ quan, chẳng hạn như sự đánh giá của các nhà quản trị về khả năng đáp ứng của các chiến lược thay thế đối với các CSFs.
Nhìn chung, ma trận QSPM là một công cụ hữu ích cho các nhà quản trị trong việc đưa ra quyết định chiến lược. Tuy nhiên, nó cần được sử dụng một cách thận trọng và kết hợp với các công cụ và phương pháp khác để có được kết quả chính xác nhất.
Cấu trúc của ma trận QSPM
Ma trận QSPM bao gồm các thành phần sau:
- Cột 1: Liệt kê các CSFs, được xác định từ ma trận EFE và IFE.
- Cột 2: Phân loại mức độ quan trọng của từng CSF, từ 1 (không quan trọng) đến 5 (rất quan trọng).
- Cột 3: Xác định mức độ ảnh hưởng của từng CSF đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, từ 1 (không ảnh hưởng) đến 5 (ảnh hưởng rất lớn).
- Cột 4: Kết quả của việc nhân các mức độ quan trọng và ảnh hưởng của từng CSF, thể hiện tầm quan trọng tương đối của CSF đó đối với doanh nghiệp.
- Cột 5: Liệt kê các chiến lược khả thi, được xác định từ các ma trận SWOT, BCG, Mc.Kinsey, v.v.
- Cột 6: Xác định mức độ phù hợp của từng chiến lược với từng CSF, từ 1 (không phù hợp) đến 5 (phù hợp rất nhiều).
- Cột 7: Kết quả của việc nhân các mức độ phù hợp và tầm quan trọng tương đối của từng CSF, thể hiện khả năng thành công của từng chiến lược đối với từng CSF.
- Cột 8: Tổng số điểm hấp dẫn của từng chiến lược, được tính bằng cách cộng dồn các giá trị trong cột 7.
Cách sử dụng ma trận QSPM
Để sử dụng ma trận QSPM, các nhà hoạch định chiến lược cần thực hiện các bước sau:
Bước 1: Liệt kê các CSFs. Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong việc xây dựng ma trận QSPM. Các CSFs cần được xác định một cách kỹ lưỡng và toàn diện để đảm bảo rằng tất cả các yếu tố quan trọng đều được xem xét.
Bước 2: Phân loại tầm quan trọng tương đối của các CSFs. Sau khi đã liệt kê các CSFs, cần phải phân loại tầm quan trọng tương đối của chúng. Điều này được thực hiện bằng cách sử dụng thang điểm từ 1 đến 4, trong đó 1 là không quan trọng và 4 là rất quan trọng.
Bước 3: Xác định khả năng đáp ứng của các CSFs. Bước này liên quan đến việc xác định khả năng của mỗi chiến lược thay thế trong việc đáp ứng từng CSF. Điều này được thực hiện bằng cách sử dụng thang điểm từ 1 đến 4, trong đó 1 là không đáp ứng và 4 là đáp ứng hoàn toàn.
Bước 4. Tính toán điểm hấp dẫn (AS). AS là thước đo tổng thể mức độ hấp dẫn của một chiến lược thay thế. Nó được tính bằng cách nhân tầm quan trọng của một CSF với khả năng đáp ứng của chiến lược thay thế đối với CSF đó.
Bước 5. Tổng hợp điểm hấp dẫn (SI). SI là tổng điểm hấp dẫn của tất cả các CSFs. Nó được sử dụng để so sánh các chiến lược thay thế với nhau.
Bước 6. Phân tích và đưa ra quyết định. Bước cuối cùng là phân tích các kết quả của ma trận QSPM và đưa ra quyết định chiến lược. Chiến lược có SI cao nhất được coi là chiến lược hấp dẫn nhất.
Ví dụ về ma trận QSPM
Dưới đây là một ví dụ về ma trận QSPM cho một công ty sản xuất ô tô:
| CSF | Mức độ quan trọng | Mức độ ảnh hưởng | Tầm quan trọng tương đối |
|---|---|---|---|
| Sự phát triển của thị trường ô tô | 5 | 5 | 25 |
| Sự cạnh tranh của các đối thủ | 5 | 5 | 25 |
| Giá cả của nhiên liệu | 4 | 4 | 16 |
| Công nghệ sản xuất mới | 5 | 5 | 25 |
| Nhu cầu về ô tô điện | 4 | 4 | 16 |
| Chiến lược | Mức độ phù hợp | Tổng số điểm hấp dẫn |
|---|---|---|
| Tăng cường khả năng cạnh tranh | 5 | 125 |
| Mở rộng thị trường ra nước ngoài | 4 | 100 |
| Phát triển các dòng ô tô điện | 5 | 125 |
Như vậy, theo kết quả của ma trận QSPM, chiến lược phát triển các dòng ô tô điện là chiến lược hấp dẫn nhất, với tổng số điểm hấp dẫn là 125. Chiến lược này được đánh giá cao vì phù hợp với các CSFs quan trọng của công ty, bao gồm sự phát triển của thị trường ô tô, sự cạnh tranh của các đối thủ, và nhu cầu về ô tô điện.
